Уладзімір Ліпскі
З паклонам да продкаў і верай у нашчадкаў
Радня. Род. Родны. Радзіма...
З аднаго кораня гэтае цудоўнае багацце.
З адной прыроднай крыніцы.
З Божага блаславення — нараджаць, прадаўжаць род.
Хто дзе нарадзіўся, там і згадзіўся. Трэба толькі зразумець і ўсвядоміць, што кожны Чалавек — гэта кніга, асобная планета. І вельмі шкада, што большасць чалавечых лёсаў так і застаюцца для нас глыбокай тайнай, што многія планеты людзей, пагасцяваўшы на зямлі, адлятаюць у Царства Нябеснае неразгаданымі, неадкрытымі...
Пра ўсё гэта я разважаў, калі пачаў, хутчэй, асмеліўся, пісаць кнігу «Я. Праў дзівы аповяд пра твой і мой радавод». Гадамі збіраў па макавым зярнятку звесткі пра носьбітаў прозвішча Ліпскіх не толькі ў Беларусі, але і за яе межамі.
Пасля выхаду кнігі ў свет у грамадстве ўзмацнілася цікавасць да вывучэння свайго мінулага, сваіх каранёў. Аднойчы да мяне зайшоў аўтар выдання, якое вы трымаеце ў руках, — Анатоль Васільевіч Статкевіч-Чабаганаў. Пошукі сваіх вытокаў даўно і глыбока хвалявалі яго. За дваццаць гадоў бесперапыннай карпатлівай працы было напісана шматтомнае найкаштоўнейшае даследаванне — летапіс беларускай шляхты, а мая кніга «Я» канчаткова пераканала аўтара ў думцы пра неабходнасць найхутчэйшага апублікавання матэрыялу.
Усхвалявала мяне і нечаканае адкрыццё Анатоля Статкевіча-Чабаганава: мы з ім радня! У сёмым калене ў нас быў агульны прадзед Іван Ліпскі. З жонкай Анастасіяй Насканавай у ХVIII ст. ён меў сыноў Івана (Яна) і Іосіфа. Ад Івана Ліпскага пайшоў мой род, а ад дачкі Іосіфа Ліпскага Кацярыны — род Анатоля Васільевіча Статкевіча-Чабаганава. Вось як бывае ў жыцці!
І зараз я, родзіч аўтара кнігі «Я — сын Ваш», з душэўным клопатам прашу вас, чытачоў, не прапусціць гэтага ўнікальнага даследавання. У ім — захапляльныя сюжэты, рэдкія гістарычныя факты, цікавыя старажытныя дакументы, гербы, фотаздымкі. Усё гэта, веру, можа натхніць і вас на пошукі продкаў у туманнай глыбіні стагоддзяў, у пажаўцелых архіўных паперах, у бясцэнных аповедах вашых родзічаў. Толькі, сябры мае, не расчароўвайцеся на першых кроках. Варта пачаць дзьмуць на попел згарэлага дрэва, і зпад яго адкрыецца гарачае, зыркае вуголле, якое распаліць жаданы касцёр гістарычнай памяці.
Старонкі кнігі Анатоля Статкевіча-Чабаганава прымушаюць задумацца пра сябе, сваю сям’ю, свой радавод. Яны клічуць выправіцца ў таямнічую вандроўку. Так будзе, спа дзяюся, з многімі чытачамі гэтай працы. А пакуль давайце парадуемся, што сярод нас знайшоўся такі неабыякавы чалавек, прадстаўнік старажытнага шляхецкага роду, фундатар, а ў душы — пісьменнік і даследчык, які, зберагаючы і вывучаючы мінулае, дапамагае нам лепш разумець сучаснае і дбаць пра будучыню.
Аўтар даследаваў радаводы сваіх прамых продкаў: Сацкевічаў-Статкевічаў, Карафа-Корбутаў, Тычынаў, Ждановічаў-Гурыновічаў, Некрашэвічаў, Глінскіх-Ліхадзіеўскіх, Рэутаў, Забэлаў, Татураў, Ліпскіх — і ўстанавіў роднасныя сувязі з дзясяткам шляхецкіх родаў. Гэтая тытанічная праца стала сапраўдным духоўным подзвігам Анатоля Васільевіча, якому ўдалося вывучыць старажытныя матэрыялы архіваў Беларусі, Расіі, Літвы, Польшчы, Украіны.
Перад вамі, шаноўныя чытачы, фундаментальнае выданне, у якім змешчаны дакументы і факты за пяць апошніх стагоддзяў. Ужо толькі гэта вымушае нас з павагай і пачуццём чаканых адкрыццяў узяць у рукі найцікавейшую кнігу. Хай жа яе старонкі натхняць і вас з вялікай сілай сыноўняй любові паставіцца да продкаў, стануць магутным стымулам у вывучэнні гісторыі сваіх радаводаў.
А пакуль што, сябры, запомніце новае імя ў беларускай культуры — Анатоля Статкевіча-Чабаганава — і не прапусціце яго шматтомнае даследаванне — летапіс беларускай шляхты «Я — сын Ваш».
Уладзімір Ліпскі,
пісьменнік,
лаўрэат Дзяржаўнай літаратурнай
прэміі Беларусі.